Batman Begins - Help Select Blog YUDA yogaswara: SEJARAH SUNDA

Saturday, October 08, 2016

SEJARAH SUNDA

PANGJAJAP

            Puji sinareng syukur di panjatkeun ka Allah SWT Ku hidayah sareng inayah na tugas ieu tiasa rengse.
            Tugas ngaresume buku  ieu ngagaduhan judul . tujuan tina nyusun tugas reesume ieu nyaeta kanggo nyumponan tugas mata kuliah basa sunda.    
            Teu aya gading nu teu retak, sami sareng  tugas  ieu. Panulis sadar yen tugas ieu jauh keneh tina kasampurnaan, boh di tingal tinu pambahasan atanapi dina teknik panulisan na.
            Muga-muga bae, ieu resume teh gede mangpaat na keur urang sadayana. Teu hilap, panyusun oge meredih panyawad katut panggeuing piken nyampurnakeun deui ieu tugas.


Kuningan,  Oktober 2016




Panulis

  
IDENTITAS BUKU
Judul Buku                  : Sajarah Sunda Samemeh Taun 1945
Pangarang                   : Dr. Ruhaliah, M. Hum.
Jumlah Halaman          : 150+ cover
Penerbit                       : CV. Wahana Karya Grafika, Bandung
Taun Terbit                  : 2010

SAJARAH SUNDA
Sajarah nyaeta tina basa Arab nyaeta syajarotun anu hartina tangkal, turunan,  atawa asal usul. Sajarah dibagi jadi dua nyaeta  sajarah sacara tradisional jeung sajarah sacara modern. Sacara tradisional nyaeta diwangun ku legenda, mitologi, jeung nu sejenna. Ari sacara modern nyaeta peristiwa nu dialaman ku manusa dina mangsa anu geus kaliwat, elmu ngenaan peristiwa jeung lalakon peristiwa.
Aya rupa-rupa sumber jeung bukti sajarah di tatar sunda,boh nu lengkep keneh boh nu henteu nyaeta: naskah (  sanghiyang siksa kandang karesian), arsip, duit, jeung palaku sajarah, barang, tokoh , jeung naskah, sumber asli jeung teu asli contona prasasti, jeung arsip sumber ptuin jeung kosta.
Aya prasasti mangrupa sumber nu kacida pentingna dina nyusun data sajarah. Ari ruruntuyan teksna umumna magrupa manggala( bubuka), sambadha(aslesan jeung tujuan), jeung titimangsa.  Prasasti munggaran ditulis dina batu make aksara palawa jeung basa sangsekerta. Prasasti anu jadi bukti ayaa sajarah sunda diantarana prasasti galunggung (geger hanjuang), prasasti cibadak, prasasti kawali, prasasti kabantenan(bekasi), prasasti batu tulis, jeung prasasti pasir muara. 
Sunda Dina Mangsa Prasejarah
 Nyaeta  mangsa mimitina tepi kapanggihna bukti-bukti sajarah tinulis anu mangrupa prasasti ti karajaan Tarumanagara diantarana anu kapanggih di cianjur, sukabumi, bandung, Kuningan, ciamis, guha pawon , padalarang kabupaten bandung jawa barat. Contoh situsna diantarana (1). Situs gunung padang, cianjur, (2). Situs Cipari, Kuningan , (3). Guha pawon. Dina mangsa prasejarah aya nu ngarana:
1.      Zaman Miosen (30-25 juta tauun anu kaliwat),
2.      Zaman Pliossen (14-2 juta taun anu kaliwat),
3.      Zaman Plestosen ( dua juta taun kaliwat),
4.      Zaman Holosen (11.000 taun anu kaliwat nepi ka ayeuna )
Kahirupan Religi Zaman Prasejarah
 Harita  disebut radisi megalitik, nyaeta tradisi anu ngagungkeun arwah karuhunna. Gambaranna katiten ku ayana wangunan berundak, batu menhir, alat batu pikeun sasajen, sarta  lulumang baattu atawa batu dakon.
Upacara ritual nyembah nu goib ( arwah luluhur, babakuna arwah pamingpinna) dilakukeun ku cara nyuguh dina batu meja. Tujuanna sangkan nuu goib ngauuarkeuun kakuuatan giobna anuhenteu nnimbulkeun kabalangsakan hirup ka maranehna, tapi sabalikna ngadatangkeun kamamuran jeung kabagjaan .
Kadaharan Jaman Prasejarah
 Nyaeta  mimitina saayana ti lingkungan sabundeuranna . sabada aya pakampungan tuluy mimiiti pepelakan. Lalaki kadang- kadang sok ngaburu sato nu gede jeung di dahar dagingna, tuluy aya oge anu ternak sato. Dina pedaran ngeunaan sajarah sunda wilayah anu kacida pentingna lantaran mangrupa wilayah anu kaasup angheeulana aya nyaeta;
Bandung, wangenan bandung aya rupa-rupa pamandeegan ngeunaan bandung diantarana:
1.      Istilah bandung aya nu nyebutkeun tina bendung nyaeta citarum purba anu kabendung
2.      Ngaran Bandung minangka kabupaten ditulis dina tanggal 18 lenteemand 1811(18 maret 1811), patali jeng parentah Gubernur Jendral Gaedlees  pikeun meuli sato piaran pikeun cadangan nyanghareupan serbuan tentara Inggris ka pulau jawa. 
3.      Dina peta Fr. Valentjn (1726) ngaran Bandung lokaasina di kiduleun gegerkalong ayeuna.
Sunda Dina Mangsa Klasik
Disebut mangsa klasik teh dumasar ayana pangaruh Hindu Budha. Dumasar naskh Wangsekerta dina mangsa ieu dikawanoh ayana karajaan gede nyaeta:
1.      Karajaan Salangkanagara
Aya pamadegan nu beda ngeunaan karajaan munggaran di tatar Sunda. Raja-rajana: dina naskah wangskerta ditataan raja-raja Salakanagara nyaeta: Dewawarman I (130-168 M), Dewawarman II (168-195 M), Dewawarman III (195-238 M), Dewawarman IV (238-251 M), Dewawarman V (251-289 M), Dewawarman VI (289-308 M), Dewawarman VII ( 308- 362 M), Dewawarman VIII (340-362 M).
Suksesina Dina  ieu karajaan aya dua model suksesi nyaeta ti bapa ka anak jeung ti mitoha ka minantu. Pakasaban utama dina jaman Salaanagarra nya eta perdagangan aut (palayaran). Jadi loba kapal nu balawiri iken dagang diina jaman harita. Can kapanggih data naha  geus aya nu tatanen atawa acan, sanajan ari kadaharan anu alsalna tina tatangkalan mah tangtu aya.
2.      Karajaan Tarumanagara
Dina sajarah Indonesia disebutkeun yen Tarumanagara teh karajaan pangkolotna di Pulo Jawa. Ieu karajaan ayana dina abad ka-5 M tepi ka abad ka-7 M. Wilayah Tarumanagara disebutkeun aya 44 karajaan nu aya dina cangkingan Tarumanagara. Raja-rajana nyaeta Jayasingawarman, Darmayawarman, Purnawarman, Wisnuwarman, Indrawarman, Candrawarman, Suryawarman, Kertawarman, Sudawarman, Dewamurti, Nagajayawarman, Linggawarman.
Suksesina nyaeta aya tilu rupa suksesi dina mangsa ieu pamarentahan, nya eta ti baak ka anak, ti mitoha ka minantu, jeung ti lanceuk ka adi. Budayana nyaeta budaya India corak Hindu. Contona aksara Palawa jeung basa Sanksekerta. Agamana nyaeta Hindu aliran Wisnu nu nembongkeun anasir kapercayaan Weda jeung muja dewa Mitha Surya, agama Budha jeung agama diageem samemehna. Pakasaban maasarakat Tarumanagara nya eta moro, miara sasatoan, tani, miara lauk, dagang, pamayang jeung tambang (emas,perak perunggu). Prasasti karajaan Tarmanagara teh jumlahna aya dalapan, nu tujuh dikaluarkeun ku Raja Tarumanagara sarta kapanggih dijawa barat. Salian ti eta aya oge prasasti anu kapanggih di kotakapur dikaluarkeun ku Raja Sriwijaya.
3.      Kerajaan Kendan
Kendan teh karajaan leutik nu aya di Nagreg ayeuna. Dina pedaran ngeunaan jaman purbakala disebutkeun yen Kendan teh mangrupa pusat industri dina jaman batu anyar. Raja-rajana nyaeta: Manikmaya( minantu Suryawarman 526-568 M), Suraliman Sakti(568-597 M), Kandiawan Dewaraja (597-612). Suksesina nyaeta ti bapa ka anak. Agamana nyaeta Hindu.
4.      Karajaan Galuh
Karajaan galuh digambarkeun rerendeeng jeung karajaan sunda. Raja-rajana nyaeta: Wretikandayun(612-702 M), Mandiminyak(702-709), Bratasena(709-716 M), Purbasora(716-723 M), Sanjaya (723-732 M), Tamperan Barmawijaya(732-739 M), Manarah (739-783 M), Manisri (783-799 M), Tariwulan (799-806 M), Welengan (806-813 M), Linggabumi(813-852 M). Suksesina umumna ti bapa ka anak.
5.      Karajaan Sunda
Ayana ieu karajaan teh mangupa buktina aya karajaan Hindu-Budha nu umurna panglilana di Indonesia nya eta salila 909 taun, ti taun 670 M nepi ka 1579 M. Raja-rajana nyaeta: Tarusbawa(669-723 M), Harisdarma atawa Sanjaya  (723-732 M), Taamperan Barmawijaya (732-739 M), jeung sajabana nepi ka Prabu Linggadewata (1311-1333 M). Budayana nyaeta sastra, seni, jeung stuktur pamarentahan. Agamana nyaeta kapercayaan ka hyang jeung dewa. Pakasabanna nyaeta hempun, prepantun, jurulukis, panday, marangguy, hareup catra, pangeuyeuk, pratanda, jsb. Titinggalna nyaeta Prasasti
6.      Karajaan Kawali
Kawali teh kaasup karajaan leutik buktina teh aya prasati Kawali anu ditulis ku aksara Palawa. Raja-rajana nyaeta: Linggadewata(1311-1333 M), Linggawisesa (1333-1340 M), Ragamulya (1340-1350 M), Linggabuana (1350-1357 M), Bunisora Suradipati (1357-1371 M), jsb nepi ka Ningrat Kancana (1475-1482 M). Bukti titnggalna nya eta Prasasti Kawali, Arca.
7.      Karajaan Pajajaran
Karajaan sunda sakapeung sok disebut Pakuan Pajajaran. Ieu karajaan teh ngandegna 107 taun nya eta taun 1482- 1579 M. Raja-rajana nyaeta: Jayadewata(1482-1521 M), Prabu Surawisesa (1521-1535 M), Prabu Dewatabuanawisesa (1535-1543 M), Prabu Sakti (1543-1551), Prabu Nilakendra(1551-1567 M), Prabu Ragamulya atawa Prabu Suryakancana (1567-1579 M). Prasastina anu patali jeung Pajajaran nyaeta Prasasti Batutulis.
8.      Karajaan Sumedang Larang
Ayana Sumedang Larang teh sabada Pajajaran runtag ku Banten (1579-1580) waktu nyebarkeun agama Islam. Raja-rajana nyaeta:Geusan Ulun (1580-1608 M), sabada Geusan Ulun tilar dunya ituluykeuun ku Raden Aria Suriadiwangsa (1608-1624 M), Sultan Agung (1603-1645 M). Dina taun 1620 M Sumedang Larang robah jadi Kabupaten Sumedang  antaran Aria Suriadiwangsa pasrah ka Maataram. Ti harita Sumedang Larang disebut Priangan.
Tatar Sunda Jaman Dijajah
Tatar sunda di jaman keur dijajah nyaeta dipangaruhan ku:
1.      Pangaruh Mataram
2.      Pangaruh VOC(kumpeni)
3.      Tatar Sunda jadi Wilayah Hindia Belanda:
a.       Kultuurstesel
b.      Tatar sunda sabada kultuurstelsel
c.       Tatar sunda dina mangsa pananaman modal swasta (1867-1870)
d.      Atikan
Sabada dicenging ku walada, atikan dihangketkeun deeui, tur dibedaken antara sakola pikeun urang Eropa jeng saakola pikeun pribumi nya eta:
1.      Sakola pikeun urang Eropa:
a.       Pendidikan Dasar (Europeesche lagrere school/ ELS)
b.      Pendidikan Menengah jeung Lanjutan
2.      Sakola pikeun Golongan Bumiputra :
a.       Sakola Dasar Negeri
b.      Sakola Lanjutan
Tatar Sunda Jadi Propinsi Jawa Barat
Ayana propinsi jawa barat mangrupa pelaksanaan undang-undang perubahan pemerintah taun 1922 M, jawa barat teh mangrrupa anu paanghelana di resmiken dina tanggal 1 januari 1925. Urang sunda mah nyebutna propinsi pasundan. Gubernur jawa barat anu mimiti nya eta  W.P. Hillen (1925-1929).

Jadi dina taun 1922 wilayah popinsi jawa barat teh sakumaha nu ditataan di handap ieu:
1.      Karesidenan Banten ibukotana Serang, ngawengku 2 afdeling, 2 kontrol afdeling, 3 kabupaten, 15 distrik, jeuung 1.297 desa.
2.      Karesidenan Batavia ibukotana Batavia, gawengku 4 afdeling, 4 kontrol afdeling, 1 kabuupaten, 23 distrik, jeung 3.385 desa
3.      Karesidenan Priangan ibuota Bandung, ngawengku 6 afdeling, 13 kontrol afdeling, 7 kabupaten, 51 distrik, jeung 1.630 desa
4.      Karesidenan Cirebon ibukotana cirebon ngawengku 2 afdeling, 4 kabupaten, 20 distrik jeung 1.206 desa.
Organisasi Pergerakan Jeung Perlawanan Rakyat
1.      Organisasi di Tatar Sunda jeung Sakola nu Diadegkeunana
a.       Paguyuban Pasundan
b.      Ksatria Istitut
c.       Pesantren Persatuan Islam
2.      Perawanan Rahayat Sunda
a.       Gerakan Haji Prawata Sari

b.      Bagus Rangin

My Logo : 

No comments:

Post a Comment